Kruidentoepassing & Recept.
Tijm
Planten zijn leveranciers van gezondheid uit de natuur. Dit gegeven benut de mens al sinds de oertijd. Talrijke kruiden zijn niet alleen gezond, maar smaken ook goed en ruiken heerlijk. Daarom in deze rubriek aandacht voor de medicinale en culinaire toepassing van kruiden. Inclusief een smakelijk recept. Dit keer aandacht voor thijm. Tekst: Frédéric Bron: www.gezondheidplus.nl
Tijm (Thymus) is een plant uit de muntfamilie (Lamiaceae).
De plant is in Europa een eenjarige struik en kan veertig centimeter hoog worden. Tijm is sterk vertakt. De bladeren zijn tot elf centimeter lang en hebben een zeer korte steel. De bloesems zijn lila tot zachtroze. De bloeitijd loopt van midden mei tot oktober. De naam tijm stamt van het Griekse woord ‘thymos’, dat vroeger rook betekende (tegenwoordig kracht) en naar de sterke geur van de plant verwees. De oude Egyptenaren gebruikten het kruid bij het inbalsemen van de doden. En in de middeleeuwen ontdekte men dat tijm een helende werking had op de luchtwegen. De beroemde adbis Hildegard van Bingen beval tijm aan bij ademnood, astma en kuchhoest.
Zelf kweken
Thijm groeit rijkelijk in het wild in Zuid-Frankrijk, Spanje en Italië. Om zelf thijm te kweken kan men zaad gebruiken, maar het uitzaaien van thijm is relatief moeilijk. Het is aan te bevelen om zaailingen bij een tuincentrum te kopen of stekken te gebruiken. Eenvoudiger is het verzorgen van wilde thijm (thymus serpyllum), ook bekend onder de naam kwendel. Deze over de bodem kruipende vorm is wintervast en meerjarig. De wilde vorm stelt weinig eisen en heeft zeer weinig water nodig. De standplaats moet wel heel zonnig zijn en de bodem zeer los en stenig.
Toepassing als medicijn
Voor medicinale toepassing komen de gedroogde bladeren en bloesems in aanmerking. De werkzame bestanddelen zijn hoofdzakelijk koffiezuur, flavonoïde, triterpene en etherische olie. De hoofdcomponenten van de olie zijn carvacrol, cymen en thymol. Thijm wordt vooral toegepast bij kwalen aan de luchtwegen, bronchitis en kuchhoest. Ook bij verteringsproblemen wordt thijm wel ingezet. Uitwendig is het tevens een middel voor slecht helende wonden en acne.
Toepassing als kruid
In de keuken gebruikt men de kleine, smalle bladeren, vers of gedroogd. De geur is aangenaam aromatisch en de smaak is een beetje wrang en majoraanachtig. Het krachtige aroma van thijm leent zich goed voor meekoken en smoren bij vleesgerechten, groenten, pasta’s en aardappelgerechten. Een Irish Stew zonder thijm is ondenkbaar. In Italië is tijmbiefstuk – Bistecca al timo – een zeer favoriete specialiteit. Mijn tip: probeer thijm eens met knapperige gebakken aardappelen (de kleine gekookte exemplaren van een dag tevoren), samen met een frisse worstsalade. Echt heel lekker. Mijn persoonlijke, Provençaalse ratatouillerecept met thijm is goed geschikt om te bewaren en als bijgerecht voor diverse hoofdgerechten. Bijvoorbeeld bij een hoofdgerecht van wild smaakt het heerlijk. Het recept laat zich ook met prima met zucchini, selderijharten, kappertjes, olijven of een andere groente verrijken. Helemaal gratis verkrijgt u terloops een bijzonder zomers aroma in uw keuken. Deze geur versterkt het genot aan tafel nog meer. Ik wens u veel plezier bij het koken.
Recept: Ratatouille
ngrediënten voor 4 personen
• 500 gram tomaten
• 1 gele paprika
• 1 rode paprika
• 500 gram aubergine
• 1 grote ui
• 5 eetlepels verse thijm
• 1 eetlepel wijnazijn
• 1 eetlepel poedersuiker
• zout
• peper
• olijfolie
Bereiding:
Leg de tomaten en de paprika kort in kokend water (blancheren). Verwijder daarna de huid, steel en pit en snijd de groente in grote, hapklare stukken. Schil de aubergines (zeer dun) met een scherp mes en snijd ze in grote blokken.
Schil de ui, hak deze zeer fijn en smoor de ui in olijfolie goudgeel. Daarna de aubergines licht meesmoren en aansluitend paprika, tomaten, poedersuiker en thijm toevoegen.
Kruid het groentemengsel licht met peper, zout en wijnazijn. Laat de groenten met gesloten deksel bij lage temperatuur ca. 30 tot 50 minuten koken. Dan zal de ratatouille zacht zijn, heerlijk ruiken en een uitmuntende smaak hebben. Na een half uur kooktijd kunt u proberen of de consistentie naar uw persoonlijke voorkeur goed is. Zo niet, dan laat u alles nog even doorkoken.
Eet smakelijk!