Kruidentoepassing & Recept.
Peterselie
Planten zijn leveranciers van gezondheid uit de natuur. Dit gegeven benut de mens al sinds de oertijd. Talrijke kruiden zijn niet alleen gezond, maar smaken ook goed en ruiken heerlijk. Daarom in deze rubriek aandacht voor de medicinale en culinaire toepassing van kruiden. Inclusief een smakelijk recept. Dit keer aandacht voor peterselie Tekst: Frédéric Bron: gezondheidplus.nl
Peterselie (Petroselinum crispum)
Peterselie is lid van de schermbloemenfamilie (umbelliferae) en stamt uit het gebied rond de Middellandse Zee, maar is inmiddels over de gehele wereld verspreid. Er bestaan verschillende soorten. Hoofdzakelijk onderscheidt men de kruisbladerige peterselie (P. Crispum), de glad gebladerde peterselie (P. Sativum) en de wortelpeterselie (P. Tuberosum). De bladeren zijn donkergroen en de bloesems zijn geelachtig-wit. De bloeitijd is juni / juli. De vruchten zijn kleine grijsbruine kegels en lijken veel op kummel. Men moet peterselie niet verwarren met de veel op peterselie lijkende en wild groeiende ‘hondspeterselie’ (Aethusa cynapium). Gebruik van de hondspeterselie kan ook voor mensen gevaarlijk zijn. Het is zeer eenvoudig aan de sterke knoflookgeur te herkennen.
Tuinbouw
Peterselie is tweejarig en sommige soorten meerjarig. De wortelpeterselie is eenjarig. Vanaf maart tot begin april worden de zaden in groeven (afstand ca. 15 cm) van ongeveer 2 cm diep in de grond gestrooid. De kiemtijd is 4 tot 8 weken. Pas goed op dat het tuinbed onkruidvrij blijft. Wanneer de plantjes een grootte van circa 5 tot 10 cm hebben bereikt, kunnen ze worden verplant met ongeveer 10 cm afstand tussen de plantjes. Zorg altijd voor voldoende water. De beste standplaats is halfschaduw en de bodem moet los en humusrijk zijn. Oogsten: bij een hoogte van ongeveer 15 cm kan de peterselie regelmatig afgesneden worden.
Toepassing als medicijn
Artsen uit de historie waardeerden peterselie als geneeskrachtige plant. In de volksgeneeskunde wordt de olie van de peterselievrucht bij oedeem gebruikt en misbruikt als abortivum. In de homeopathie wordt het bij aanvang van de bloei de gehele verse plant bij kwalen van de nieren en de lagere urinewegen ingezet. De werkzame inhoudsstoffen zijn apiol, myristicine, terpeen, vitamine A en C, carotinoide zoals chlorofyl.
Toepassing als kruid
Allereerst wat goede raad: vanwege de mogelijke verwisseling met onsmakelijke wilde planten kan men het verzamelen van wild groeiende peterselie beter achterwege laten. De peterselie is ons meest geliefde inheemse keukenkruid. In de handel wordt zowel de gladbladerige als de kruisbladerige peterselie aangeboden. Mijn mening is dat de gladde vorm iets milder en aromatischer is dan de kruisvariant en men kan het gebruiken bij bijna elk pittig gerecht. De blaadjes worden klein gehakt of in het geheel meegekookt. De peterseliestengel wordt bijvoorbeeld meegekookt als bestanddeel van ‘soepgroente’ (samen met prei, wortels en knolselderij).
Recept: peterseliewortel-aardappel-puree
Gezamenlijke bereidingstijd circa 45 minuten
Ingrediënten voor 3 tot 4 personen:
500 gram peterseliewortel
400 gram aardappelen (melig)
200 ml slagroom
ca. 50 gram ijskoude boter
1 eetlepel gehakte peterselie
zout
peper
nootmuskaat
Bereiding:
Was en schil de peterseliewortels en de aardappelen, snijdt ze daarna in ongeveer 1,5 cm grote blokjes en kook ze in licht gezouten water in ongeveer 20 tot 25 minuten gaar. Verwarm in een aparte pan de slagroom. Wanneer de wortels gaar zijn, het water afgieten en aansluitend de aardappelen en peterseliewortels samen met de hete slagroom fijn pureren. De hoeveelheid slagroom hangt ervan af, hoe u uw puree het liefst heeft. Nu de ijskoude boter in kleine stukken erdoor mengen. Een snufje suiker erbij en met zout, peper en nootmuskaat op smaak brengen.
Tot slot nog een eetlepel gehakte peterseliebladeren eroverheen en klaar!
Overig
Peterselie gaat goed samen met andere keukenkruiden en is het gehele jaar vers te kopen. Ook diepgevroren of drooggevroren is het in de handel. De drooggevroren peterselie overgiet men het beste met 2-3 eetlepels koud water en laat het 5-10 minuten wellen. Daarna kan men het zoals verse peterselie verwerken. De peterseliewortel heeft de vorm van een knol en is het gehele jaar beschikbaar in de winkels. In de wortel is de aroma sterker dan in de bladeren. De knol kan goed worden gegeten bij wortels, maar leent zich ook uitstekend voor rauwkostsalades. Gekookt is peterseliewortel een heerlijke groente en smaakt uitmuntend bij soepen, ovenschotels, aardappelgerechten, wild en braadvlees. Ook gefrituurde, dunne peterseliewortelschijven is een genot – de beste chips – maar dan alleen voor familie en hele goede vrienden.
